Patiënteninfo

Hieronder vindt u tips voor een gezonde mond, poetsinstructie en informatie over vaak voorkomende aandoeningen terug. Indien u meer informatie wenst, kunt u deze steeds op de site van NMT terugvinden of ons een vraag stellen.

Tips voor een gezond gebit

Elektrisch poetsen

De laatste generatie elektrische tandenborstels met oscillerende-roterende borstelkop werd in korte en lange termijnstudies onderzocht. Elektrisch poetsen is, met een correcte methode, heel doeltreffend, zelfs effectiever dan manueel borstelen. Vooral ter hoogte van de tandvleesrand en de ruimte tussen de tanden is het resultaat vaak beter.

Tussen de tanden poetsen

Een goede poetsbeurt is pas compleet als ook de ruimte tussen de tanden schoon is. We noemen dit de interdentale reiniging.

Afhankelijk van de ruimte tussen de tanden kan je drie verschillende manieren onderscheiden:
- weinig plaats tussen de tanden en kiezen: flossen (tandzijde of dentaltape)
- een beetje plaats: tandenstokers (geen aperoprikkers!)
- variabele spaties: interdentale borstels of ragers

Tong schrapen

De tong herbergt door zijn structuur vele voedselresten en bactiëren, die een slechte adem of halitose kunnen veroorzaken. De tongschraper is een belangrijk instrument tegen een slechte adem.

Eten en drinken

Voor een gezonde mond let je best op wat je eet en drinkt. 

De voeding die u kiest en het aantal momenten dat u eet, is van invloed op uw algemene gezondheid en uw mondgezondheid. Vooral het nuttigen van te veel suikers, vruchtensappen (zuren) en snacks heeft een negatief effect op de gezondheid van uw tanden en kiezen. Vaak voorkomende problemen zijn cariës, ontstoken tandvlees en tanderosie.

Aandoeningen

Abces

Een tandabces is een etterophoping ten gevolge van bacteriën in of rond een tand. Er zijn twee mogelijkheden: een endodontisch abces en een parodontaal abces.

• Endodontisch abces: Een abces kan onder andere ontstaan na het vermijden of uitstellen van een behandeling. Wanneer tandbederf / cariës niet (op tijd) wordt behandeld kan eerst de glazuurlaag en daarna het tandbeen worden aangetast. Daarna dringen bacteriën door in de zachte kern, de pulpa.

• Parodontaal abces:Een abces kan zich ook ontwikkelen als gevolg van een tandvleesaandoening. Dit wordt veroorzaakt door de ophoping van tandplak in een pocket, de ruimte tussen de tand en het tandvlees. 

Hoe is een abces te herkennen?

Een abces wordt over het algemeen vrij snel gesignaleerd. U merkt het vooral aan de pijn bij het kauwen of als u duwt op de aangetaste tand. De wang en de lymfeklieren in de hals kunnen bij een dergelijke ontsteking sterk opzwellen.
Soms voelt u wel pijn, maar weet u niet precies om welke tand het gaat. Als u niet duidelijk kunt aangeven welke tand pijn doet, zal de tandarts met één van zijn instrumenten op de verschillende tanden en kiezen tikken om te bepalen welke tand gevoelig is. Ook kan de tandarts een röntgenfoto maken om te bepalen om welk gebitselement het gaat.

Behandeling abces

Abcessen in de mond kunnen erg pijnlijk zijn, maar kunnen relatief gemakkelijk behandeld worden. Over het algemeen zal de tandarts, afhankelijk van de oorzaak, het abces verhelpen door middel van een wortelkanaalbehandeling of een grondige reiniging onder het tandvlees. Als het tandvlees erg gezwollen is en veel pus bevat, zal uw tandarts eerst het abces ontlasten en de pus laten afvloeien om de druk te verlichten.
Bij heftige aanhoudende pijn worden soms antibiotica voorgeschreven. In de eerste periode zullen pijnstillers nodig zijn om de antibiotica de tijd te geven hun werk te doen.

(Bron: NMT en Dr. G.A. van der Weijden, tandarts parodontoloog/ implantoloog)

Aften

Aften zijn pijnlijke plekjes in de mond, vaak wit of gelig van kleur met een rode, ontstoken rand eromheen. U kunt ze aantreffen aan de binnenkant van uw wang, lippen of onder de tong. De oorzaak is nog onbekend, maar ze gaan meestal na ongeveer 7 dagen vanzelf over.

Cariës of tandbederf

Gaatjes (cariës) ontstaan als er tandplak op de tanden aanwezig is. Tandplak bevat onder andere de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de omzetting van suikers naar zuren. Factoren zoals voedingsgewoonten en het gebruik van (fris-)drank spelen bij het ontstaan van gaatjes een rol, waarbij het niet alleen gaat om wat er gegeten wordt, maar vooral hoe vaak dit op een dag gebeurt.

Een gezond voedingspatroon en grondige dagelijkse tandhygiëne vormen de basis bij de preventie van cariës

Droge Mond

Iedereen heeft wel eens last van een droge mond. Sommige mensen hebben er echter aanhoudend en langdurig last van. Dit wordt veroorzaakt door een te lage speekselproductie en wordt ook wel Xerostomie genoemd. Een droge mond kan een groot effect hebben op uw algemene gezondheid, en daarnaast kan door een speekseltekort de beschermende werking van speeksel voor de gebitselementen en het mondslijmvlies wegvallen.

Gebitsslijtage

Gebitsslijtage ontstaat door verlies van tandweefsel door oorzaken anders dan cariës (gaatjes, tandbederf). Het komt bij iedereen voor en is in de loop van de tijd bij iedereen waarneembaar (normale, fysiologische slijtage). Soms verloopt de slijtage echter sneller dan normaal (pathologische slijtage). De tanden en kiezen worden dan steeds korter.

Het korter worden van tanden en/of kiezen kan nadelige consequenties hebben voor het hele gebit. De korte tanden beïnvloeden negatief de esthetiek en functie van het gebit. Daarnaast kan gevoeligheid ontstaan bij de gebitselementen door het ontbreken van de beschermende glazuurlaag. Bij vergevorderde slijtage kan zelfs kiespijn ontstaan door ontsteking/afsterven van de zenuw in de holte van de kies. (Bron: NMT)

Gevoelige tand(halzen)

Blootliggende tandhalzen zijn vaak de oorzaak van tandgevoeligheid.

Door tandvleesontsteking, te hard poetsen, een verkeerde manier van poetsen of overbelasting kunnen tandhalzen bloot komen te liggen. Dit kan gevoeligheid veroorzaken bij zoete, koude of warme voedingsmiddelen of bij het poetsen. Deze gevoeligheid kan, afhankelijk van de oorzaak, weer verdwijnen. U kunt proberen zelf de gevoeligheid van de tandhalzen te verminderen door een tandpasta of gel te gebruiken tegen gevoelige tanden en door te spoelen met een fluoride spoelmiddel. Als de gevoeligheid niet verdwijnt, kan er iets anders aan de hand zijn. Overleg dit dan met de tandarts. (Bron: NVvP)

Ontstoken tandvlees (Gingivitis)

Gezond tandvlees is roze van kleur en ligt strak om de tanden. Ongezond of ontstoken tandvlees is vaak roder van kleur, gezwollen en bloedt sneller, bijvoorbeeld bloedend tandvlees als gevolg van het tandenpoetsen of eten. Het eerste stadium van ontstoken tandvlees wordt gingivitis genoemd. Een langdurige gingivitis kan leiden naar een verder gevorderd stadium, parodontitis genaamd.

De ontsteking van de tandvleesrand wordt veroorzaakt door bepaalde bacteriën in de tandplak. Tandplak is een zacht en kleverig, maar net zichtbaar laagje van speekseleiwitten en bacteriën (biofilm) op de tanden en kiezen. Tandplak kan verkalken tot tandsteen dat stevig vastzit aan de tanden en kiezen. Hierop wordt weer een nieuw laagje tandplak gevormd etc.

Een grondige dagelijkse mondhygiëne is essentieel bij de preventie van gingivitis.

Parodontitis ('Uitgroeien van de tanden')

Parodontitis is een tandvleesontsteking die verder gaat dan het tandvlees.

Tandplak op de tanden en kiezen veroorzaakt een ontsteking van het tandvlees. Zo’n tandvleesontsteking heet gingivitis. Deze ontsteking kan zich uitbreiden van de tandvleesrand naar het daaronder gelegen kaakbot. Dit kan uiteindelijk leiden tot parodontitis. (Bron: NVvP)

Meer info omtrent parodontitis vindt u door hier te klikken. 

Slechte adem (Halitose)

Slechte adem vindt in de meeste gevallen zijn oorsprong in de mondholte, meestal veroorzaakt door onvoldoende mondhygiëne en tandvleesontsteking. Soms is er sprake van bepaalde bacteriën die achterblijven op de tongrug en een slechte adem veroorzaken. Het poetsen of schrapen van de tong met een tongschraper is dan een oplossing, eventueel aangevuld met een speciaal antibacterieel mondspoelmiddel. Kauwgom, mondwater of mondspray maskeren de geur, maar nemen de oorzaak van de slechte adem niet weg. (Bron: NVvP)

Tanderosie

Bij tanderosie wordt het tandglazuur opgelost door externe zuren uit dranken, voedingsmiddelen of door interne zuren, met name het maagzuur. Tanderosie is een serieus probleem; het glazuur kan op termijn geheel oplossen. Eenmaal glazuur verdwenen is komt het niet meer terug.

Tandenknarsen en kaakklemmen (Bruxisme)

Tandenknarsen is het krachtig over elkaar schuiven van tanden en kiezen. Kaakklemmen is het krachtig op elkaar klemmen van tanden en kiezen. De tandheelkundige term voor beide vormen is bruxisme. Tandenknarsen gebeurt met name ’s nachts, terwijl het kaakklemmen zowel ’s nachts als overdag kan gebeuren. Tandenknarsen komt vaak voor, zowel bij jonge kinderen als volwassenen. Bij kinderen kan het spontaan verdwijnen. Meestal is tandenknarsen of kaakklemmen onschuldig, maar het kan problemen opleveren, zoals gebitsslijtage, breuk van vullingen, kaakklachten en vergroting van de kauwspieren. (Bron: NMT)

Tandpijn

Kiespijn kan verschillende oorzaken hebben en in verschillende varianten voorkomen. De pijn kan constant aanwezig zijn (een zeurende pijn of een kloppend gevoel), maar kan bijvoorbeeld ook naar voren komen tijdens het nuttigen van koud, warm of zoet eten en drinken of bij luchtstroom. Bij aanhoudende of regelmatig terugkerende kiespijn is het belangrijk dat u uw tandarts om advies vraagt. Totdat u geholpen wordt, kunt u de pijn verzachten met paracetamol of ibuprofen. (Bron: NMT)